Quản trị tài chính trong doanh nghiệp là gì?

Quản trị tài chính doanh nghiệp không chỉ đơn thuần là việc ghi nhận số liệu tài chính và thực hiện các giao dịch tài chính, mà còn liên quan đến việc xây dựng và duy trì sự ổn định tài chính của doanh nghiệp. Đây là một khía cạnh quan trọng và phức tạp của việc quản lý một tổ chức kinh doanh, và có tầm quan trọng đặc biệt trong việc đảm bảo sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp. Dưới đây là một số điểm quan trọng để hiểu về quản trị tài chính doanh nghiệp

Tìm hiểu quản trị tài chính trong doanh nghiệp là gì?

Quản trị tài chính doanh nghiệp (Financial Management) không chỉ là một khái niệm trong kinh tế, mà đóng một vai trò quan trọng và phức tạp trong hoạt động của một doanh nghiệp. Nó liên quan đến việc quản lý và điều hành tất cả các khía cạnh tài chính trong toàn bộ vòng đời của doanh nghiệp. Hãy cùng điểm qua những khía cạnh quan trọng của quản trị tài chính doanh nghiệp và tầm quan trọng:

• Tiền đầu tư và đầu tư vào dự án: Quản trị tài chính liên quan đến việc quyết định đầu tư vào các dự án hoặc sáng kiến mới. Điều này bao gồm xác định nguồn vốn cần thiết, ước tính lợi nhuận, và đảm bảo rằng đầu tư sẽ mang lại lợi ích cho doanh nghiệp trong tương lai.
• Quản lý tiền kinh doanh: Tiền mặt là huyết mạch của doanh nghiệp. Quản trị tài chính đảm bảo rằng doanh nghiệp có đủ tiền mặt để hoạt động hàng ngày, bao gồm trả lương cho nhân viên, thanh toán các nhà cung cấp, và chi trả các chi phí khác.
• Quản lý thu và lợi nhuận: Quản trị tài chính đòi hỏi việc quản lý thu từ việc bán sản phẩm hoặc dịch vụ của doanh nghiệp. Nó bao gồm việc đặt giá sản phẩm, quảng cáo, và đảm bảo rằng doanh nghiệp có mức lợi nhuận ổn định và tăng trưởng.
• Đảm bảo việc trả lương và các khoản phụ cấp cho nhân viên: Quản trị tài chính đảm bảo rằng doanh nghiệp có đủ nguồn vốn để trả lương và các khoản phụ cấp cho nhân viên một cách đầy đủ và đúng hạn. Điều này đảm bảo sự hài lòng của nhân viên và duy trì sự ổn định trong tổ chức.
• Xác định nguồn tài chính và vay vốn: Quản trị tài chính cũng liên quan đến việc xác định các nguồn tài chính có sẵn cho doanh nghiệp. Điều này có thể bao gồm sử dụng vốn tự có hoặc tìm kiếm các nguồn tài chính bên ngoài thông qua vay vốn từ ngân hàng hoặc đầu tư từ cổ đông.
• Quản lý rủi ro tài chính: Quản trị tài chính đòi hỏi việc đánh giá và quản lý rủi ro tài chính, bao gồm rủi ro về biến động thị trường, tỷ giá ngoại tệ, và rủi ro tín dụng.
• Lập kế hoạch tài chính: Cuối cùng, quản trị tài chính đảm bảo rằng doanh nghiệp có kế hoạch tài chính dài hạn và ngắn hạn. Điều này giúp đảm bảo sự ổn định và phát triển của doanh nghiệp trong tương lai.
• Tầm quan trọng của quản trị tài chính doanh nghiệp: Quản trị tài chính không chỉ đóng vai trò quyết định trong việc đảm bảo sự tồn tại của doanh nghiệp mà còn đối thách thức trong việc phát triển và cạnh tranh trên thị trường. Điều này bởi vì:
• Tối ưu hóa lợi nhuận: Quản trị tài chính giúp doanh nghiệp tối ưu hóa lợi nhuận thông qua quản lý chi phí, đầu tư hiệu quả, và tối ưu cơ cấu tài chính.
• Tài chính ổn định: Nó đảm bảo rằng doanh nghiệp có tài chính ổn định và đủ tiền mặt để đáp ứng các nghĩa vụ tài chính.
• Quản lý rủi ro: Quản trị tài chính giúp xác định, đánh giá và quản lý rủi ro tài chính, bao gồm rủi ro thị trường, tài chính, và tín dụng.
• Phát triển bền vững: Quản trị tài chính đảm bảo rằng doanh nghiệp có kế hoạch tài chính dài hạn và ngắn hạn để đảm bảo sự bền vững và phát triển trong tương lai.

Tầm quan trọng của quản trị tài chính doanh nghiệp

Quản trị tài chính là một khía cạnh không thể thiếu trong hoạt động của mọi công ty và doanh nghiệp. Nó không chỉ đảm bảo sự tồn tại và ổn định của doanh nghiệp mà còn có vai trò quyết định đến sự phát triển và cạnh tranh trên thị trường. Hãy cùng tìm hiểu về mục tiêu cơ bản của quản trị tài chính doanh nghiệp, một nhiệm vụ quan trọng mà mọi doanh nghiệp cần nắm rõ.

Mục tiêu ngắn hạn:

Mục tiêu ngắn hạn của quản trị tài chính đòi hỏi sự quan tâm đặc biệt đến tài chính hàng ngày và hàng tháng của doanh nghiệp. Đây bao gồm:

• Đảm bảo có đủ vốn để hoạt động: Quản trị tài chính cần đảm bảo rằng doanh nghiệp luôn có đủ tiền mặt để duy trì hoạt động hàng ngày. Điều này bao gồm việc quản lý nguồn thu và chi phí để đảm bảo rằng không có tình trạng thiếu tiền mặt.
• Thực hiện kế hoạch tài chính ngắn hạn: Mục tiêu này đòi hỏi việc kiểm soát và tuân thủ kế hoạch tài chính hàng ngày, hàng tháng. Điều này bao gồm việc đảm bảo rằng chi tiêu của doanh nghiệp được kiểm soát và tuân thủ theo kế hoạch.
• Đáp ứng các nhu cầu ngay lúc này: Quản trị tài chính cần đảm bảo rằng doanh nghiệp có khả năng thanh toán lương cho nhân viên, thanh toán các nhà cung cấp, và đáp ứng mọi đầu mục chi tiêu ngay lúc này.
• Đảm bảo sự linh hoạt tài chính: Quản trị tài chính cần xem xét khả năng nhận đầu tư hoặc vay vốn khi cần thiết để đảm bảo sự linh hoạt tài chính của doanh nghiệp.

Mục tiêu dài hạn:

Mục tiêu dài hạn của quản trị tài chính xoay quanh việc xác định mức thu và chi hiện tại của doanh nghiệp có thể hỗ trợ phát triển dài hạn hay không. Điều này bao gồm:

• Xây dựng chiến lược phát triển: Quản trị tài chính cần cùng với ban lãnh đạo xác định cơ cấu tài chính và chiến lược phát triển dài hạn cho doanh nghiệp. Điều này bao gồm việc xác định cách tăng lợi nhuận, tăng nguồn vốn, và phân bổ nguồn vốn cho các dự án phù hợp.
• Tạo cơ hội mới: Mục tiêu này đòi hỏi quản trị tài chính xác định cơ hội mới để tăng doanh số bán hàng, mở rộng thị trường, hoặc đầu tư vào các dự án mới. Quản trị tài chính có thể đóng vai trò quyết định về việc đầu tư vào nghiên cứu và phát triển, thị trường mới, hoặc mở rộng doanh nghiệp.
• Ảnh hưởng đến chiến lược hoạt động: Mục tiêu này ảnh hưởng trực tiếp đến các chiến lược hoạt động của doanh nghiệp. Quản trị tài chính có thể đóng vai trò quyết định về việc đầu tư vào hạ tầng, mua sắm tài sản cố định, và tạo ra dự án phát triển mới.
• Bảo đảm sự bền vững: Mục tiêu cuối cùng của quản trị tài chính là đảm bảo sự bền vững của doanh nghiệp trong tương lai. Điều này bao gồm việc xây dựng kế hoạch tài chính dài hạn để đảm bảo sự bền vững và phát triển của doanh nghiệp.

Lợi ích của việc quản trị tài chính doanh nghiệp

• Ước tính các yêu cầu về vốn: Người quản trị tài chính doanh nghiệp phải thực hiện việc lập dự toán liên quan đến các yêu cầu về vốn của công ty. Điều này đòi hỏi phải ước tính chi phí và lợi nhuận dự kiến của các chương trình và dự án, cùng với xem xét các chính sách tài chính trong tương lai. Điều này giúp đảm bảo rằng doanh nghiệp sẽ có đủ vốn để thực hiện các hoạt động dự kiến và đáp ứng các mục tiêu tài chính.
• Xác định thành phần vốn: Sau khi dự toán đã được lập, người quản trị tài chính cần xác định cơ cấu vốn. Điều này bao gồm việc phân tích nhu cầu vốn ngắn hạn và dài hạn. Quyết định về thành phần vốn này dựa vào tỷ lệ vốn chủ sở hữu của công ty và việc huy động các nguồn tài chính từ bên ngoài.
• Lựa chọn nguồn vốn: Để tối ưu lợi nhuận, doanh nghiệp cần lựa chọn các nguồn vốn phù hợp. Các lựa chọn có thể bao gồm phát hành cổ phiếu và trái phiếu, vay tiền từ ngân hàng và tổ chức tài chính, hoặc gửi tiền công khai dưới hình thức trái phiếu. Quá trình lựa chọn nguồn vốn phụ thuộc vào giá trị tương đối và mức độ rủi ro của từng nguồn tài chính cũng như thời hạn của việc tài trợ.
• Đầu tư của các quỹ: Người quản lý tài chính cần quyết định cách phân bổ tiền vào các dự án có khả năng sinh lời cao. Điều này liên quan đến việc đánh giá khả năng sinh lời của các dự án, đồng thời phải đảm bảo sự an toàn của đầu tư và lợi nhuận đều đặn cho các nhà đầu tư.
• Quản lý lợi nhuận dư thừa: Quyết định về việc quyết định lợi nhuận ròng cần được thực hiện bởi người quản trị tài chính. Có hai cách chính để quản lý lợi nhuận dư thừa:
  – Tuyên bố cổ tức: Bao gồm xác định tỷ lệ cổ tức và các lợi ích khác như tiền thưởng cho cổ đông.
  – Lợi nhuận giữ lại: Điều này phụ thuộc vào kế hoạch mở rộng, đổi mới và đa dạng hóa của công ty.
• Quản lý tiền mặt: Người quản lý tài chính phải quản lý tiền mặt để đảm bảo có đủ tiền để thanh toán tiền lương, tiền điện nước, tiền thuê mặt bằng, đáp ứng các khoản nợ tới hạn, và duy trì quỹ tiền mặt để mua nguyên liệu và thực hiện các giao dịch cần thiết.
• Kiểm soát tài chính: Người quản lý tài chính cần thường xuyên kiểm soát tình hình tài chính của công ty. Điều này bao gồm việc phân tích tỷ lệ dự báo tài chính, quản lý chi phí, và kiểm soát lợi nhuận để đảm bảo rằng doanh nghiệp hoạt động hiệu quả và tuân thủ các mục tiêu tài chính.

Mức độ quản trị tài chính doanh nghiệp

Quản trị tài chính có nhiều mức độ và yêu cầu sử dụng các công cụ hỗ trợ tương ứng để thực hiện các nhiệm vụ tài chính phức tạp.

• Mức thô sơ: Mức độ đầu tiên của quản trị tài chính tập trung vào các nhiệm vụ cơ bản như việc lập hóa đơn tài chính hoặc báo cáo thuế. Thường thì ở mức này, công cụ sử dụng phổ biến nhất là các spreadsheet như Excel để tạo và quản lý các tài liệu tài chính cơ bản.
• Mức căn bản: Mức này yêu cầu khả năng thực hiện tất cả các báo cáo tài chính cơ bản và quản trị theo yêu cầu của kiểm toán hoặc nhu cầu quản lý căn bản của doanh nghiệp liên quan đến tiền hàng. Công cụ hỗ trợ thường mở rộng hơn so với Excel và có thể là các phần mềm kế toán hoặc quản lý tài chính cơ bản.
• Mức nâng cao: Mức quản trị tài chính nâng cao đòi hỏi sự phức tạp hơn. Ở mức này, doanh nghiệp cần thực hiện phân tích tài chính chi tiết và xây dựng các mô hình tài chính trên quy mô tổng hợp, bao gồm việc quản lý nhiều chi nhánh và khả năng truy cập dữ liệu mọi lúc, mọi nơi trên các thiết bị di động thông qua hệ thống điện toán đám mây. Các phần mềm kế toán hoặc các hệ thống quản lý tài chính ở mức nâng cao cung cấp khả năng xử lý nhanh chóng các khối lượng dữ liệu lớn và đảm bảo tính bảo mật cao cho dữ liệu tài chính.

Có thể hiểu rằng công cụ Excel có thể đáp ứng được mức quản lý tài chính thô sơ và căn bản, nhưng tốn khá nhiều thời gian và công sức. Tuy nhiên, ở mức quản lý tài chính nâng cao, doanh nghiệp cần sử dụng các phần mềm kế toán độc lập hoặc tích hợp trong hệ thống quản lý doanh nghiệp (ERP) để thực hiện công việc hiệu quả hơn, nhanh chóng hơn, và chính xác hơn.

Những vấn đề khó khăn khi quản trị tài chính doanh nghiệp hiện nay

Công việc quản lý tài chính doanh nghiệp thường đối mặt với nhiều khó khăn và thách thức. Các vấn đề thực tế như dữ liệu không chính xác, quá tải dữ liệu dẫn đến thiếu sót, thiếu nguồn nhân lực, và sự hạn chế của các công cụ và phần mềm đôi khi gây khó khăn cho quản lý tài chính.

Dưới đây là bốn khó khăn điển hình mà quản lý tài chính thường phải đối mặt:

• Quản lý nguồn thu và nguồn chi dựa trên ước lượng và dự đoán: Thường xuyên, quản lý tài chính phải dựa vào ước lượng và dự đoán để lập kế hoạch nguồn thu và chi phí. Điều này có thể gây ra các vấn đề, như không thấy rõ nguồn thu, hoặc không thể cắt giảm chi phí một cách hiệu quả.
• Kiểm soát công nợ không thường xuyên: Quản lý công nợ không được thường xuyên và chặt chẽ có thể dẫn đến tình trạng nợ xấu và thiếu tiền mặt.
• Kiểm soát tồn kho không hiệu quả: Kiểm soát tồn kho, xuất nhập hàng hóa, và quản lý các dòng hàng hóa trong quá trình vận chuyển có thể gây lãng phí vốn nếu không được thực hiện hiệu quả.
• Thiếu kế hoạch tài chính: Nhiều doanh nghiệp không có kế hoạch tài chính cụ thể, đặc biệt là trong việc quản lý dòng tiền và kế hoạch thu trả nợ.

Những khó khăn này có thể được giải quyết một cách hiệu quả thông qua sử dụng phần mềm kế toán trực tuyến kết hợp với công cụ quản lý thu chi nội bộ. Phần mềm này giúp tự động hóa quá trình quản lý tài chính, tạo điều kiện cho quản lý dễ dàng theo dõi, dự đoán, và đảm bảo tính chính xác trong quản lý nguồn thu và chi phí.

Những công cụ được sử dụng trong quản trị tài chính doanh nghiệp

Dưới đây là danh sách công cụ quan trọng mà doanh nghiệp thường sử dụng để quản lý tài chính, đây là những công cụ mà theo Tạp chí Kế toán & Kiểm toán được liệt kê:

• Các định chế, quy định, quy tắc về quản lý doanh nghiệp và quản lý tài chính: Đây là khung pháp lý và quy định liên quan đến việc quản lý và báo cáo tài chính của doanh nghiệp. Chúng định rõ các nguyên tắc cơ bản mà doanh nghiệp phải tuân theo để đảm bảo tính minh bạch và tuân thủ theo luật.
• Kế hoạch tài chính: Đây bao gồm kế hoạch ngắn hạn và dài hạn về tình hình tài chính của doanh nghiệp. Kế hoạch tài chính này giúp doanh nghiệp dự toán thu chi và quản lý nguồn vốn một cách hiệu quả.
• Các công cụ về tiền tệ, định giá, kinh tế và tài chính: Doanh nghiệp cần sử dụng các công cụ và dữ liệu về tiền tệ, tỷ giá hối đoái, chỉ số kinh tế và tài chính để đánh giá ảnh hưởng của những yếu tố này đối với tình hình tài chính.
• Đòn bẩy kinh tế: Đòn bẩy kinh tế là khả năng sử dụng vốn để tạo lợi nhuận. Quản lý đòn bẩy kinh tế đòi hỏi khả năng đánh giá rủi ro và lợi ích của việc vay một cách thông minh.
• Phân tích tài chính: Phân tích tài chính là quá trình đánh giá tình hình tài chính của doanh nghiệp thông qua việc kiểm tra báo cáo tài chính và dữ liệu liên quan. Điều này giúp doanh nghiệp hiểu rõ về sức khỏe tài chính và đưa ra quyết định dựa trên dữ liệu này.
• Hệ thống cho phép kiểm soát nội bộ: Hệ thống kiểm soát nội bộ giúp đảm bảo tính trung thực và tuân thủ trong việc ghi chép tài chính và quản lý nguồn vốn của doanh nghiệp.
• Hệ thống thông tin trực quan về tình hình kinh tế – tài chính: Các hệ thống thông tin cung cấp dữ liệu về tình hình kinh tế và tài chính một cách trực quan, giúp quản trị tài chính dễ dàng theo dõi và đưa ra quyết định dựa trên dữ liệu thời gian thực.