Quản trị tài chính cá nhân: Cách xây dựng kế hoạch tài chính

Quản lý tài chính cá nhân đòi hỏi khả năng sử dụng tiền một cách hợp lý để đáp ứng các nhu cầu cần thiết, đạt được mục tiêu cá nhân và lập kế hoạch cho tương lai. Điều quan trọng là bạn phải có một nguồn tài chính dự phòng để đối phó với rủi ro và tình huống khẩn cấp.

Để quản lý tài chính cá nhân một cách hiệu quả, bạn cần nắm rõ các nguyên tắc quan trọng cùng với việc thực hiện một cách tốt. Taichinhvisa chia sẻ một số cách thức hữu ích để quản lý tài chính cá nhân, giúp bạn duy trì sự ổn định tài chính, đảm bảo an toàn tài sản, và xây dựng kế hoạch tài chính một cách hiệu quả.

Tìm hiểu quản trị tài chính cá nhân là gì?

Quản lý tài chính cá nhân là quá trình tập trung vào việc quản trị tốt dòng tiền và tài sản cá nhân. Nó bao gồm việc hiểu rõ tình hình tài chính của bạn, từ đó giúp bạn đưa ra các quyết định tài chính thông minh dựa trên nhu cầu cá nhân và mục tiêu tài chính. Bằng cách thực hiện quản lý tài chính cá nhân một cách hiệu quả, bạn có khả năng xác định liệu có cần tăng thêm nguồn thu nhập, áp dụng biện pháp giảm chi tiêu, hoặc đầu tư vào các cơ hội tài chính cá nhân phù hợp. Quản lý tài chính cá nhân cũng giúp bạn kiểm soát và theo dõi cách tiền bạc của bạn, tạo điều kiện thuận lợi để quản lý chi tiêu.

Những nguyên tắc vàng để quản trị tài chính cá nhân

Đặt ra mục tiêu tài chính

Để quản lý dòng tiền cá nhân một cách hiệu quả, việc lập kế hoạch tài chính với mục tiêu cụ thể là một phần quan trọng. Mục tiêu tài chính có thể được chia thành dài hạn, trung hạn hoặc ngắn hạn, nhưng điều quan trọng là chúng phải rõ ràng và cụ thể, giúp bạn xác định được lộ trình tiết kiệm một cách hợp lý.

Ví dụ, bạn có kế hoạch đi du lịch cùng gia đình trong vòng 1 năm tới và bạn dự tính rằng chi phí du lịch sẽ là khoảng 12 triệu đồng. Để đạt được mục tiêu này, bạn có thể thiết lập lộ trình tiết kiệm cụ thể. Nếu bạn chia tổng số tiền cần thành 12 tháng, bạn sẽ cần tiết kiệm ít nhất 1 triệu đồng mỗi tháng.

Lập kế hoạch tiết kiệm dựa trên mục tiêu tài chính giúp bạn có cái nhìn rõ ràng về việc quản lý tiền bạc của mình và giúp bạn tuân thủ kế hoạch tài chính một cách tổ chức và hiệu quả. Nó cũng giúp bạn tập trung vào mục tiêu cụ thể, đảm bảo rằng bạn đang tiến về hướng đúng để đạt được.

Luôn kiểm soát chi tiêu

Để quản lý tài chính cá nhân một cách chi tiết và hiệu quả, hãy bắt đầu bằng việc thực hiện một cuộc kiểm soát chi tiêu hàng ngày, hàng tháng và hàng năm. Điều này bao gồm mọi thứ, từ học phí, tiền chợ, mua sắm quần áo, đến các hoạt động thường ngày khác. Sau khi bạn đã có danh sách chi tiêu, hãy tiến hành phân loại chúng thành hai loại cơ bản: những khoản có thể cắt giảm (ít quan trọng hoặc không cần thiết) và những khoản không thể cắt giảm (quan trọng và cần thiết).

Ví dụ, học phí là một khoản chi tiêu quan trọng và không thể cắt giảm, vì đó là đầu tư vào giáo dục và tương lai của bạn hoặc con cái. Tuy nhiên, khi xem xét những khoản tiêu dùng ít quan trọng như mua sắm quần áo, xem phim, hay dạo chơi cùng bạn bè, bạn có thể tìm cách cắt giảm hoặc điều chỉnh để tối ưu tài chính của mình.

Bằng cách kiểm soát và phân loại chi tiêu một cách chi tiết, bạn có cái nhìn rõ ràng hơn về cách tiền bạc của bạn được sử dụng và có cơ hội điều chỉnh các phần cắt giảm được để đảm bảo rằng bạn đang sử dụng tài chính của mình một cách thông minh và đáp ứng được mục tiêu tài chính cá nhân của mình.

Cố để không nợ nần

Khá nhiều người trẻ thường rơi vào tình trạng tiêu hết tiền từ giữa tháng và sau đó phải mượn nợ để “duy trì cuộc sống” trong nửa tháng còn lại. Đây là một thói quen tài chính có thể tạo nên một “vòng xoáy” nợ nần khó thoát ra khỏi nếu thiếu quyết tâm mạnh mẽ và kiên nhẫn.

Để thoát khỏi tình trạng này, bạn cần xác định mục tiêu trả nợ hiện tại và hạn chế việc mượn thêm nợ trong tháng tiếp theo. Cố gắng tích luỹ và dành một phần thu nhập để trả nợ, giúp giảm bớt áp lực tài chính và tạo ra sự đảm bảo an toàn cho tương lai.

Ngoài ra, hãy kiểm soát chặt chẽ các khoản chi tiêu hàng ngày và hạn chế việc mua sắm những thứ không cần thiết. Thay vì tiêu tiền một cách không kiểm soát, hãy tập trung vào việc quản lý tài chính một cách thông minh, tạo cơ hội để thoát khỏi “vòng xoáy” nợ nần một cách hiệu quả. Việc này không chỉ giúp bạn cải thiện tình hình tài chính cá nhân mà còn tạo nền móng vững chắc cho cuộc sống tài chính trong tương lai.

Không nên chi tiêu quá 10% số lương của bạn

Nguyên tắc quản lý tài chính, đặc biệt là đối với người trẻ, thường được các chuyên gia tài chính khuyên là không nên tiêu quá 10% số thu nhập hàng tháng. Ví dụ, nếu thu nhập của bạn là 10 triệu đồng mỗi tháng, các chuyên gia đề xuất rằng bạn không nên chi tiêu nhiều hơn 1 triệu đồng cho việc mua sắm hoặc bất kỳ món đồ có giá trị nhỏ hơn đó.

Lý do là vì 10% trên tổng thu nhập hàng tháng có thể tạo nên một khoản tiền khá lớn, và chi tiêu nhiều hơn có thể đặt bạn vào tình thế tài chính khó khăn hơn. Thêm vào đó, việc chi tiêu quá nhiều trên các món đồ nhỏ có thể tạo ra một thói quen tiêu tiền mà bạn sẽ khó mà kiểm soát. Điều này có thể dẫn đến việc tiêu hết tiền lương trước khi tháng kết thúc, gây khó khăn trong việc đảm bảo các nhu cầu cơ bản.

Thay vào đó, tốt nhất là bạn chỉ nên mua các món đồ có giá trị lớn và mang lại lợi ích lâu dài như nhà cửa, ô tô, hoặc tiết kiệm. Nếu bạn muốn thỏa mãn nhu cầu mua sắm hoặc mua những món đồ nhỏ hơn, bạn có thể tạo một khoản tiền từ 100 ngàn đến 500 ngàn đồng hàng tháng để dành cho mục đích đó. Điều này có thể giúp bạn hình thành một “kỷ luật” khi tiêu tiền và đảm bảo rằng bạn có thể quản lý tài chính cá nhân một cách tổ chức và thông minh hơn.

Nên tiết kiệm 10% – 15% mỗi tháng

Tiết kiệm là một nguyên tắc quản lý tài chính cơ bản và đặc biệt hiệu quả, đặc biệt cho những người mới bắt đầu trong việc quản lý tài chính cá nhân. Mức tiết kiệm tối thiểu thường là từ 10% đến 15% của thu nhập hàng tháng, nhưng có thể điều chỉnh tùy theo tình hình cá nhân.

Ví dụ, nếu thu nhập hàng tháng của bạn là 10 triệu đồng, bạn nên cố gắng tiết kiệm từ 1 đến 1,5 triệu đồng mỗi tháng. Điều này không chỉ giúp bạn xây dựng một quỹ tiết kiệm, mà còn giúp bạn hình thành một thói quen quản lý tài chính và tiết kiệm từ từ.

Khi bạn đã thích ứng với việc tiết kiệm và cảm thấy thoải mái hơn, bạn có thể tăng mức tiết kiệm lên từ 20% đến 30% hoặc thậm chí lên đến 50% của thu nhập hàng tháng. Tuy nhiên, quan trọng là bạn nên nâng mức tiết kiệm dần dần, không nên đặt mục tiêu quá cao ngay từ đầu. Điều này giúp bạn đảm bảo rằng bạn có thể duy trì mức tiết kiệm và không cảm thấy quá áp lực, giúp bản thân duy trì sự kiên nhẫn và kiên trì trong việc quản lý tài chính cá nhân.

Kiếm thêm thu nhập ở nhiều nguồn khác nhau

Sự thành công của các doanh nhân không chỉ phụ thuộc vào việc quản lý tài chính một cách hiệu quả, mà còn nằm ở khả năng tạo ra nhiều nguồn thu nhập khác nhau. Đây có thể coi là “bước nâng cao” trong việc đạt đến sự tự do tài chính.

Ngoài công việc chính thường xuyên, nếu bạn có thời gian rảnh rỗi sau giờ hành chính, bạn có thể xem xét làm thêm nhiều công việc khác như viết nội dung thuê, quản lý fanpage hoặc thậm chí bắt đầu kinh doanh nhỏ của riêng bạn. Điều này có thể giúp bạn tạo ra các nguồn thu nhập phụ, tăng khả năng tiết kiệm và đầu tư.

Tuy nhiên, quan trọng là bạn phải biết cách quản lý thời gian một cách hiệu quả để có thể đảm bảo rằng bạn không quá tải và có thời gian cho cả cuộc sống cá nhân. Việc làm nhiều công việc đồng thời đòi hỏi khả năng sắp xếp và cân bằng thời gian, và đôi khi cần phải hiệu quả hơn trong việc quản lý thời gian của bạn để có thể tận dụng cơ hội tạo thêm thu nhập.

Những cách để quản tài chính cá nhân hiện nay mà bạn nên áp dụng

Quy tắc 50-30-20

Một trong những cách quản lý dòng tiền cá nhân cơ bản nhưng vô cùng hiệu quả được gọi là quy tắc “50-30-20.” Cách này giúp bạn sắp xếp thu nhập của mình thành ba khoản chính, mỗi khoản có mục tiêu và ưu điểm riêng biệt:

• 50% cho Chi Phí Sinh Hoạt Cần Thiết: Trong khoản này, bạn dành 50% thu nhập cho các chi phí thiết yếu như thuê nhà, thực phẩm, giao thông, hóa đơn hàng tháng, và các chi phí cố định khác. Đây là một phần quan trọng để đảm bảo cuộc sống hàng ngày của bạn được duy trì.
• 30% cho Chi Phí Linh Hoạt: Phần này được sử dụng cho các khoản chi tiêu linh hoạt như giải trí, đi xem phim, mua sắm thú vị, hoặc du lịch. Điều tốt là bạn có thể cắt giảm hoặc tăng lên tùy theo tình hình tài chính cá nhân và ưa thích của bạn.
• 20% dành cho Tiết Kiệm và Trả Nợ: Phần này là để trả nợ nếu bạn đang nợ và để tiết kiệm cho các mục tiêu tài chính dài hạn. Bạn có thể chia khoản này thành nhiều phần cho từng mục tiêu cụ thể như mua nhà, học tập, hoặc du lịch.

Ưu điểm của quy tắc này là nó dễ nhớ, dễ hiểu, và dễ dàng vận dụng. Nó có thể áp dụng cho nhiều đối tượng với thu nhập khác nhau. Tuy nhiên, nhược điểm là nó đòi hỏi mức độ kỷ luật cá nhân cao, và mỗi người cần tuân theo nghiêm ngặt để đảm bảo rằng họ duy trì cân bằng giữa ba khoản chi.

Nguyên tắc 6 cái lọ

Quy tắc 6 chiếc lọ, được tạo ra bởi tác giả nổi tiếng Harv Eker, người viết nhiều cuốn sách tài chính ăn khách như “Bí mật tư duy triệu phú” và “Làm giàu nhanh,” là một phương pháp quản lý tài chính chi tiết và tổ chức hơn so với quy tắc 50-30-20. Quy tắc này chia thu nhập của bạn thành sáu “lọ” khác nhau, mỗi lọ có mục tiêu riêng biệt:

• Lọ 1 – Chi Tiêu Thiết Yếu (55% thu nhập): Lọ này dành cho các chi phí hàng ngày như thực phẩm, thuê nhà, hóa đơn điện nước và các hoạt động sinh hoạt cơ bản.
• Lọ 2 – Tiết Kiệm Dài Hạn (10% thu nhập): Phần này là để tiết kiệm và đầu tư vào những mục tiêu tài chính dài hạn như mua nhà, mua xe, tiết kiệm cho cuộc sống sau này hoặc để phát triển kinh doanh cá nhân.
• Lọ 3 – Quỹ Giáo Dục (10% thu nhập): Lọ này dành để phục vụ việc tự học và trau dồi kiến thức chuyên môn qua việc tham gia các khóa học, chứng chỉ, workshop, giúp bạn nâng cao kỹ năng và tăng cơ hội thăng tiến trong sự nghiệp.
• Lọ 4 – Hưởng Thụ (10% thu nhập): Lọ này cho phép bạn thưởng cho bản thân sau những nỗ lực và tiết kiệm, để bạn có thể thư giãn và tận hưởng cuộc sống.
• Lọ 5 – Quỹ Đầu Tư Tài Chính (10% thu nhập): Phần này được dành để đầu tư, gửi tiết kiệm, hoặc góp vốn vào các dự án kinh doanh, tạo nên các nguồn thu nhập thụ động.
• Lọ 6 – Quỹ Từ Thiện (5% thu nhập): Lọ này dành để giúp đỡ người thân, bạn bè hoặc ủng hộ các quỹ từ thiện và các hoạt động xã hội.

Ưu điểm của quy tắc này là nó giúp xây dựng tính kỷ luật cao trong việc tiết kiệm và quản lý tài chính. Tuy nhiên, quy tắc này có sự phức tạp và không phù hợp cho những người mới bắt đầu quản lý tài chính cá nhân. Nó cũng khó áp dụng cho những người có thu nhập trung bình trở xuống, bởi vì nó đòi hỏi phân bổ tỷ lệ cao của thu nhập cho mục tiêu tài chính cụ thể.

Những câu hỏi thường gặp

Mới bắt đầu quản trị tài chính cá nhân thì nên chú ý gì?

Khi bạn bắt đầu học cách quản lý tài chính cá nhân, điều quan trọng là duy trì sự kiên định với mục tiêu của mình. Thời kỳ đầu tiên có thể khiến bạn cảm thấy không quen với việc hạn chế chi tiêu và tiết kiệm, nhưng đây là giai đoạn quan trọng để xây dựng thói quen và kỷ luật tài chính.

Một số cách để bạn giữ vững kiên định bao gồm việc thiết lập mục tiêu cụ thể và rõ ràng cho bản thân, ví dụ như tiết kiệm một khoản tiền cố định hàng tháng hoặc hoàn thành một dự án tiết kiệm cụ thể. Điều này giúp bạn có một hướng dẫn cụ thể để theo đuổi.

Hơn nữa, hãy thường xuyên theo dõi tiến trình của mình và xem xét những điều chỉnh cần thiết. Nếu bạn gặp khó khăn, hãy tìm sự hỗ trợ từ người thân, bạn bè hoặc chuyên gia tài chính. Làm việc với ai đó có kinh nghiệm có thể giúp bạn thực hiện mục tiêu của mình một cách hiệu quả hơn.

Sai lầm thường gặp khi mới bắt đầu quản trị cá nhân là gì?

Trong quá trình quản lý tài chính cá nhân, không tránh khỏi những sai lầm phổ biến có thể ảnh hưởng đến quá trình của bạn. Một số sai lầm thường gặp bao gồm nợ xấu, mua sắm vô độ, thiếu kiên định trong việc tiết kiệm và chi tiêu. Nếu bạn gặp khó khăn, hãy tìm sự hỗ trợ từ người thân, bạn bè hoặc chuyên gia tài chính nhé.

Nên bắt đầu quản trị dòng tiền cá nhân ở đâu?

Tùy thuộc vào cá nhân, bạn có sự lựa chọn linh hoạt trong việc quản lý tài chính cá nhân. Có thể bạn ưa thích sổ ghi chép, tự tạo bảng tính trên Excel, hoặc chọn sử dụng các ứng dụng quản lý tài chính trên điện thoại. Hiện nay, ứng dụng quản lý tài chính trở thành một trong những phương tiện phổ biến và được giới trẻ ưa chuộng. Chúng giúp bạn cập nhật và theo dõi tình hình tài chính một cách thuận tiện và linh hoạt, bất kể bạn đang ở đâu. Điều này giúp bạn kiểm soát chi tiêu, tiết kiệm thời gian, và tổ chức tài chính cá nhân một cách hiệu quả hơn, phù hợp với lối sống năng động của thế hệ hiện đại.

Trên đây là những cách và nguyên tắc quản lý tài chính cá nhân. Không có một phương pháp hoàn hảo nào, nhưng điều quan trọng là kiên nhẫn và cam kết theo đuổi mục tiêu tài chính cá nhân của bạn. Hãy nhớ rằng quản lý tài chính là một hành trình, và việc bắt đầu từ những bước nhỏ có thể dẫn bạn đến thành công lớn hơn trong tương lai.