Sau một thời gian dài tạm ngưng tiếp nhận sinh viên quốc tế, Nhật Bản đang dần mở cửa trở lại và chào đón làn sóng du học sinh mới. Đây chính là thời điểm lý tưởng để bạn lên kế hoạch kỹ lưỡng cho hành trình khám phá tri thức tại xứ sở hoa anh đào. Hành lý không chỉ là quần áo hay vật dụng cá nhân, mà còn là tâm thế sẵn sàng hòa nhập và học hỏi.
Vậy để bắt đầu một chặng đường du học suôn sẻ, bạn cần chuẩn bị những gì? Hãy cùng Tài Chính Đăng Quang điểm qua danh sách không thể thiếu ngay dưới đây!
Vì sao cần chuẩn bị kỹ lưỡng trước khi sang Nhật?
Việc chuẩn bị kỹ lưỡng trước khi sang Nhật du học đóng vai trò vô cùng quan trọng trong hành trình học tập và sinh sống tại một quốc gia có nhiều khác biệt về ngôn ngữ, văn hóa và khí hậu như Nhật Bản. Đây là bước nền giúp du học sinh tự tin, chủ động và giảm thiểu tối đa những bỡ ngỡ trong giai đoạn đầu hòa nhập.
Nếu thiếu sự chuẩn bị, sinh viên có thể gặp nhiều khó khăn như sốc văn hóa, rào cản ngôn ngữ, không biết cách xử lý các thủ tục hành chính, khó khăn khi tìm chỗ ở hoặc tìm việc làm thêm. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến tinh thần mà còn làm giảm hiệu quả học tập và khả năng thích nghi.
Nhật Bản là quốc gia có hệ thống giáo dục nghiêm túc và kỷ luật cao, đòi hỏi sinh viên phải có khả năng tự học tốt, tuân thủ thời gian và nội quy chặt chẽ. Bên cạnh văn hóa Nhật chú trọng đến lễ nghi, sự đúng giờ và tinh thần tập thể điều mà không phải sinh viên quốc tế nào cũng quen thuộc từ đầu.

Lựa chọn chương trình và trường học phù hợp
Việc lựa chọn chương trình học và trường phù hợp là bước quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình học tập và cơ hội phát triển trong tương lai của du học sinh tại Nhật Bản. Dưới đây là những yếu tố cần cân nhắc:
Các hệ đào tạo phổ biến tại Nhật Bản
Tùy theo mục tiêu học tập và trình độ hiện tại, bạn có thể lựa chọn một trong các hệ đào tạo sau:
- Chương trình THPT: Dành cho học sinh đã tốt nghiệp THCS, muốn học trung học tại Nhật.
- Trường Nhật ngữ: Dành cho học sinh/sinh viên muốn nâng cao tiếng Nhật trước khi vào các bậc học cao hơn.
- Trường Chuyên môn (Senmon): Tập trung đào tạo nghề, kỹ năng thực tiễn, thời gian học khoảng 2 năm.
- Cao đẳng và Đại học: Đào tạo chuyên sâu lý thuyết, kỹ năng chuyên ngành.
- Sau đại học: Gồm thạc sĩ và tiến sĩ dành cho người đã có bằng đại học.

Tiêu chí lựa chọn trường học phù hợp
Khi chọn trường, bạn nên xem xét kỹ các yếu tố sau:
- Ngành học phù hợp với định hướng nghề nghiệp cá nhân.
- Vị trí địa lý: Trường ở trung tâm hay vùng ngoại ô sẽ ảnh hưởng đến chi phí sinh hoạt và cơ hội làm thêm.
- Mức học phí: Tùy trường công lập hay tư thục, học phí có thể dao động từ 600.000 đến hơn 1.000.000 yên/năm.
- Chính sách học bổng: Ưu tiên trường có hỗ trợ tài chính hoặc học bổng giảm học phí.
- Cơ hội việc làm sau tốt nghiệp: Nên chọn trường có liên kết doanh nghiệp, hỗ trợ sinh viên thực tập và tìm việc.
Việc tìm hiểu kỹ lưỡng trước khi quyết định sẽ giúp bạn có lựa chọn phù hợp với năng lực, điều kiện kinh tế và mục tiêu lâu dài.
Các loại giấy tờ, hồ sơ cần chuẩn bị
Để chuẩn bị cho hành trình du học Nhật Bản, học sinh sinh viên cần chuẩn bị đầy đủ các loại giấy tờ, hồ sơ cần thiết để đảm bảo quá trình xét duyệt thuận lợi. Dưới đây là những nhóm giấy tờ quan trọng cần có:
1. Giấy tờ cơ bản và hồ sơ du học
- Hộ chiếu (Passport): Còn thời hạn ít nhất 6 tháng.
- Thư mời nhập học (LoA): Do trường tại Nhật cấp khi học sinh được chấp nhận.
- COE – Giấy chứng nhận tư cách lưu trú: Do Cục Xuất Nhập Cảnh Nhật Bản cấp, cần để xin visa.
- Bằng cấp, bảng điểm: Bản dịch công chứng bằng tốt nghiệp THPT, cao đẳng, đại học (nếu có) kèm bảng điểm.
- Chứng chỉ ngoại ngữ: Tiếng Nhật (JLPT N5 trở lên) hoặc tiếng Anh (IELTS, TOEIC – tùy theo chương trình).
- Ảnh thẻ, sơ yếu lý lịch (SYLL): Ghi rõ quá trình học tập, công tác, mục tiêu du học.
- Giấy khai sinh, sổ hộ khẩu, CMND/CCCD: Photo công chứng để hoàn thiện hồ sơ cá nhân.
2. Hồ sơ xin visa du học
- Nộp tại Đại sứ quán hoặc Tổng Lãnh sự quán Nhật Bản tại Việt Nam.
- Hồ sơ cần gồm: Hộ chiếu, COE, thư mời nhập học, đơn xin visa, ảnh 4×6, tờ khai lý do du học, hồ sơ chứng minh tài chính.
- Lưu ý khi phỏng vấn visa:
- Trung thực khi trả lời câu hỏi về mục tiêu du học và kế hoạch tương lai.
- Ăn mặc lịch sự, thái độ nghiêm túc, đúng giờ.
3. Thủ tục chứng minh tài chính
- Sổ tiết kiệm: Tối thiểu 500 triệu đồng, gửi trước 3–6 tháng.
- Giấy tờ thu nhập của người bảo lãnh: Hợp đồng lao động, giấy xác nhận thu nhập, sổ đỏ (nếu có).
- Giấy xác nhận số dư tài khoản: Do ngân hàng cấp, ghi rõ họ tên chủ tài khoản, số tiền hiện có.
- Nên liên hệ trước với ngân hàng để được hướng dẫn chuẩn bị hồ sơ đúng yêu cầu lãnh sự Nhật.
Việc chuẩn bị đầy đủ và chính xác các giấy tờ trên là bước nền quan trọng để nâng cao khả năng được cấp visa và đảm bảo kế hoạch du học diễn ra thuận lợi.
Chuẩn bị tiếng Nhật và kỹ năng mềm
Trước khi du học Nhật Bản, việc chuẩn bị ngoại ngữ và kỹ năng mềm là yếu tố then chốt giúp học sinh/sinh viên nhanh chóng hòa nhập với môi trường học tập và sinh hoạt tại Nhật:
- Luyện thi JLPT: Tối thiểu đạt trình độ N5 trước khi sang Nhật; nếu học chương trình chuyên ngành hoặc cao đẳng/đại học, nên đạt N3 trở lên để dễ tiếp thu kiến thức và thuận lợi trong sinh hoạt.
- Khóa học dự bị: Nên tham gia các khóa Nhật ngữ dự bị tại Việt Nam từ 6 tháng – 1 năm nhằm làm quen với cách học và nâng cao năng lực tiếng Nhật.
- Giao tiếp cơ bản: Tập trung vào khả năng nghe nói hàng ngày từ các tình huống thực tế như đi siêu thị, hỏi đường, gọi món, giao tiếp với bạn bè và thầy cô.
- Kỹ năng sống và kỹ năng mềm:
- Tìm hiểu về văn hóa ứng xử, lễ nghi của người Nhật (chào hỏi, đúng giờ, thứ bậc…).
- Làm quen với tác phong học tập, sinh hoạt kỷ luật, tính tự lập và trách nhiệm cá nhân.
- Trang bị kỹ năng quản lý thời gian, chi tiêu hợp lý và làm thêm hợp pháp.
Việc chuẩn bị tốt từ trước sẽ giúp du học sinh tự tin hơn khi bước vào hành trình học tập và sinh sống tại Nhật Bản.
Chuẩn bị hành trang lên đường
Việc chuẩn bị hành trang kỹ lưỡng không chỉ giúp du học sinh yên tâm hơn khi bước vào môi trường sống mới mà còn đảm bảo tuân thủ quy định nhập cảnh Nhật Bản.
Hành lý mang theo
Ưu tiên mang theo các vật dụng cần thiết như:
- Tiền mặt đã đổi sang Yên Nhật (tùy theo giới hạn cho phép, thường không quá 1 triệu Yên).
- Giấy tờ tùy thân, thư mời nhập học, COE, visa, hộ chiếu.
- Quần áo phù hợp với thời tiết từng mùa ở Nhật.
- Máy tính xách tay, ổ cắm chuyển đổi điện, sạc dự phòng.
- Thuốc cá nhân kèm toa kê đơn dịch sang tiếng Anh/tiếng Nhật nếu cần.
- Một số nhu yếu phẩm cá nhân dùng trong thời gian đầu (bàn chải, dầu gội, mì gói, v.v.).
Lưu ý: Không mang thực phẩm tươi sống, thịt cá, trái cây chưa qua xử lý vì vi phạm luật kiểm dịch động thực vật của Nhật Bản. Kiểm tra kỹ danh mục hàng hóa bị cấm và số lượng cho phép đối với thuốc, mỹ phẩm, thực phẩm bổ sung.

Đặt vé máy bay, chỗ ở tạm thời
- Vé máy bay:
- Nên đặt sớm để có giá tốt và lựa chọn giờ bay thuận tiện.
- Ưu tiên các hãng bay uy tín có chính sách hành lý rõ ràng.
- Chỗ ở ban đầu:
- Chủ động liên hệ với nhà trường để sắp xếp ký túc xá hoặc nhờ hướng dẫn tìm nơi lưu trú tạm thời.
- Nên đến trước vài ngày để ổn định sinh hoạt và hoàn tất các thủ tục nhập học.
- Ghi nhớ địa chỉ trường, nơi ở, thông tin liên lạc của người phụ trách hỗ trợ sinh viên quốc tế.

Một số lưu ý quan trọng trước khi lên đường
Trước khi chính thức lên đường sang Nhật Bản du học, bạn cần chú ý một số điểm quan trọng để đảm bảo hành trình an toàn và suôn sẻ:
- Kiểm tra sức khỏe và tiêm phòng đầy đủ: Trước ngày bay, nên khám sức khỏe tổng quát tại các cơ sở y tế uy tín để phát hiện sớm các vấn đề nếu có. Đồng thời, tìm hiểu và thực hiện các mũi tiêm chủng cần thiết theo khuyến nghị từ nhà trường hoặc chính phủ Nhật.
- Chuẩn bị tâm lý và tinh thần thích nghi: Việc sống và học tập tại một quốc gia có nền văn hóa và phong cách sống khác biệt như Nhật Bản đòi hỏi bạn phải linh hoạt, cởi mở và có khả năng thích nghi tốt. Hãy chuẩn bị sẵn tinh thần đối mặt với nỗi nhớ nhà, khác biệt ngôn ngữ và lối sống.
Ngoài ra trước khi xuất cảnh, hãy lưu lại các thông tin liên lạc quan trọng như số điện thoại, email của nhà trường, đại sứ quán hoặc tổng lãnh sự quán Việt Nam tại Nhật, các hội nhóm du học sinh tại khu vực bạn đến. Điều này sẽ giúp bạn yên tâm hơn khi gặp các tình huống khẩn cấp hoặc cần hỗ trợ.
Trên đây là tất cả những điều bạn cần chuẩn bị cho hành trình du học Nhật Bản đầy hứa hẹn. Từ việc hoàn thiện hồ sơ, chứng minh tài chính vững vàng, cho đến trang bị kiến thức văn hóa, ngôn ngữ và kỹ năng sống cần thiết, mỗi bước chuẩn bị đều góp phần tạo nên một khởi đầu thuận lợi và một hành trình học tập thành công tại xứ sở phù tang.